Το έθιμο των «Αράπηδων»
Ένα από τα πολλά έθιμα στο Παγονέρι είναι το έθιμο των «Αράπηδων» που ζωντανεύει την ημέρα των Θεοφανίων. Οι «Αράπηδες» είναι μεταμφιεσμένοι με προβιές που καλύπτουν όλο το σώμα, φέρουν μάσκα με τρεις τρύπες για τα μάτια και το στόμα, στη μέση κρεμούν κουδούνια, ενώ στο χέρι κρατούν ξύλινα σπαθιά και στάχτη και στα πόδια φέρουν γουρουνοτσάρουχα. Ένας άνδρας υποδύεται τη νύφη, με άσπρο φόρεμα, προκλητικά βαμμένη, την οποία προστατεύουν ως αδελφή τους οι Αράπηδες, από τυχόν επίδοξο κλέφτη. Όποιος τολμήσει να την κλέψει, θα τον συλλάβουν οι Αράπηδες και θα πρέπει να πληρώσει λύτρα. Ένας άλλος άνδρας υποδύεται τη Γύφτισσα, ντυμένος πολύχρωμα, με πολλά βραχιόλια, βαμμένα κόκκινα χείλη, το πρόσωπο βαμμένο με καπνιά, πλεξούδα σκόρδα στο λαιμό και ένα ψεύτικο μωρό στην αγκαλιά που προσπαθεί να το πουλήσει. Όποιος το πάρει και προσπαθήσει να φύγει, τον κυνηγούν οι Αράπηδες και αφού τον πιάσουν πρέπει να πληρώσει λύτρα και αυτός. Επίσης, αν κάποιος Αράπης ή θεατής, αρρωστήσει ή τραυματιστεί, υπάρχει ο «Χατλής» (γιατρός) που φοράει λευκά ρούχα, κεφαλοστολή από δέρμα χοίρου, ο οποίος θα σπεύσει με το «αλογάκι» του (ομοίωμα αλόγου στα σκέλια του αναβάτη) με τα γιατρικά του σε τσάντα από δέρμα ζώου και ξύλινο ραβδί στο χέρι, να τον θεραπεύσει. Το δρώμενο διαρκεί μέχρι το βράδυ, με πειράγματα, χορούς και τραγούδια υπό τους ήχους των τοπικών μουσικών οργάνων, της γκάιντας και του νταχαρέ.Το δρώμενο τελείται υπό τον Μορφωτικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Παγονερίου, με τη συμμετοχή όλων των κατοίκων.